زیارتگاه حضرت زینبحضرت زینب کبری (علیهاالسلام)، دختر ارشد علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) می‌باشد. درباره مدفن حضرت زینب (علیهاالسّلام)، سه قول وجود دارد که شامل مدینه منوره، حومه دمشق و قاهره است اما با این‌حال زیارتگاه دیگری در نقطه مرتفعی از ورودی شهر سنجار، در کشور عراق به آن حضرت منسوب است. ۱ - اقوال درباه مدفن حضرت زینبدرباره مدفن حضرت زینب (علیهاالسّلام)، سه قول وجود دارد که شامل مدینه منوره، حومه دمشق و قاهره است. امروزه نیز در جنوب دمشق و شهر قاهره، دو زیارتگاه بزرگ به آن حضرت، منسوب است. ۲ - زیارتگاه منسوب در سنجاربا این‌حال که سه قول درباه مدفن حضرت زینب وجود دارد، در نقطه مرتفعی از ورودی شهر سنجار، زیارتگاه دیگری منسوب به زینب، دختر امام علی (علیه‌السّلام) وجود دارد که امروزه مهم‌ترین زیارتگاه این شهر، به شمار می‌آید، با وجود قدمت و اهمیت تاریخی بنای زیارتگاه، در منابع تاریخی به آن، اشاره نشده است. ۳ - توصیف بناداخل بنا، بقایای کتیبه‌ای وجود دارد که در آن، از ملک الرحیم بدرالدین لؤلؤ (حک: ۶۳۷- ۶۵۷ ه. ق)، حاکم سنجار در سده هفتم هجری، یاد شده و نشان‌دهنده تاریخ ساخت بنا، در این دوره است. [۱]
شمیسانی، حسن، مدینة سنجار من الفتح العربی الاسلامی حتی الفتح العثمانی، صص۳۳۳ - ۳۳۵.
براساس کتیبه دیگری در نمای خارجی، بنا در سال ۱۱۰۵ ه. ق، بازسازی شده است. [۲]
عطا حديثى و هناء عبدالخالق، القباب المخروطیة فی العراق، صص۶۲.
[۳]
عطا حديثى و هناء عبدالخالق، القباب المخروطیة فی العراق، ص۱۶۲.
بنا، میان محوطه وسیعی قرار دارد که قبرستان آن منطقه است. بنا، از چندین اتاق و نیز گنبد، تشکیل شده است، ورودی اصلی بنا، از طریق راهرویی به ابعاد ۳۰/ ۴ در ۳۰/ ۳ متر، به اتاقی مربع شکل، به ابعاد ۴۰/ ۳ در ۶۲/ ۳ متر متصل است. بر فراز این اتاق، گنبد نیم‌کره‌ای کوچکی وجود دارد. دو طرف این اتاق، دو ورودی از سنگ مرمر وجود دارد که ورودی سمت راست، به اتاق مربع دیگری به ابعاد ۴۰/ ۳ در ۳۰/ ۳ متر، متصل است و ورودی سمت چپ، شامل طاق سنگی حاوی نقوش گیاهی می‌باشد که به اتاق مقبره، متصل است، اتاق مقبره، مستطیل شکلی به ابعاد ۴۰/ ۵ در ۷۳/ ۳ متر و دارای گنبد مخروطی شکل ترک‌دار است، میان اتاق، قبری از سنگ و گچ با کتیبه‌ای حاوی آیة الکرسی بر سطح آن، وجود دارد که بخش‌هایی از آن، از بین رفته است. [۴]
شمیسانی، حسن، مدینة سنجار من الفتح العربی الاسلامی حتی الفتح العثمانی، ص۳۳۴.
۴ - پانویس
۵ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، مقاله «مزار زینب دختر امام علی (ع)»، ج۲، ص۴۰۱. |